سلوکیان که بودند؟ (آغاز و پایان یک امپراتوری)

پس از مرگ اسکندر سوم مقدونی در سال 323 قبل از میلاد، بر سر تصاحب سرزمین های فتح شده، بین فرماندهان جنگ او اختلاف ها و درگیری هایی به وجود آمد که به دیادوخوی معروف شد. سلوکوس نیکاتور که از دوستان اسکندر بود، پادشاه سرزمین های شرقی امپراتوری اسکندر، از جمله افغانستان، ایران، عراق، سوریه، لبنان و بخش هایی از ترکیه، ازبکستان، ارمنستان، ترکمنستان و تاجیکستان شد. سلوکوس برای این پادشاهی بزرگ، دو پایتخت در نظر گرفت. یکی انطاکیه ( Antioch ) در سوریه و دیگری سلوکیه ( Seleucia ) در عراق امروزی یا ( Mesopotamia ). سلوکوس ، سلسله ای را پایه گذاری کرد که تا 2 قرن پا برجا ماند. این سلسله در دوران هنر هلنیستیکی باعث خلق آتار هنر زیادی شد که تلفیقی از هنر غربی و شرقی بود.

نقشه ی جهان باستان
نقشه ی جهان باستان

حدود سال 246 قبل از میلاد، سلوکیان فپقلمرو های بسیاری را در شرق از دست دادند. یکی از این گروه ها، عشایر parni بودند که پس از اعلام استقلال، در منطقه ای در شمال ایران به نام پارت که از ساتراپ های سلوکیان بود، ساکن شدند. در همان زمان، گروه دیگری در ساتراپ باختر (افغانستان) ادعا ی استقلال کردند. پس از آن، در سال 209 قبل از میلاد، آنتیوخوس سوم ، شاه سلوکی به این مناطق حمله کرد و در مدت 5 سال، این مناطق را دوباره تصاحب کرد. همچنین در غرب کشور نیز جنگ های بسیار زیادی میان سلوکیه، مقدونیه و دودمان بطلمیوس مصر در گرفت که منجر به شکست و عقب نشینی مصری ها در سال 200 قبل از میلاد شد. در این جنگ ها، فلسطین نیز به سرزمین های آنتیوخوس که پادشاه شرق بود اضافه شد.

رم ، سلوکیان و اشکانیان در سال 200 قبل از میلاد
رم ، سلوکیان و اشکانیان در سال 200 قبل از میلاد

در سال 196 قبل از میلاد، آنتیوخوس از تنگه ی هلسپونت (داردانل ) عبور کرده و پس از 2 سال، منطقه ی تراکیه ( Trace ) را نیز به امپراتوری خود اضافه کرد. این فتوحات، امپراتوری سلوکیه را در معرض خطر جدی حمله ی رم که در آن زمان قدرت بسیار بزرگی بود قرار داد! در سال 190 قبل از میلاد، برای اولین بار، پای سربازان رومی به آسیا رسید! جنگی بین 75هزار سرباز سلوکی و فقط 30 هزار سرباز رومی در گرفت که به جنگ مگنسیا معروف شد و در آن جنگ، آنتیوخوس شکست خورد. این جنگ باعث شد تا آنتیوخوس سرزمین آناتولیا (ترکیه) را از دست بدهد.

در سال 168 قبل از میلاد، در پی بی احترامی آنتیوخوس چهارم به یکی از معابد اورشلیم، یهودیان حشمونی ساکن در آنجا، ارتش چریکی بزرگی تدارک دیده و با رهبری یهودا که به ماکابی نیز مشهور بود، معبد را تصرف کرده و سپس سلوکیان را از فلسطین بیرون کردند. در همان زمان، در Parni قدرت بزرگی در حال شکل گیری بود. این قدرت که با فتح ایران و مسوپوتامیا (عراق) در حال پیشروی به سمت سلوکیه بود، اشکانیان ( Parthian ) نام داشت! اشکانیان پس از فتح بسیاری از سرزمین های ایران و عراق، سرانجام در سال 141 قبل از میلاد موفق به فتح سلوکیه، پایتخت سلوکیان شدند. امپراتوری سلوکیان که با دست درازی پادشاه ارمنستان به سوریه، تضعیف شده بود، رو به نابودی بود. پس از قتح سوریه توسط ارمنستان، دوباره پای رومی ها به سرزمین های آسیا باز شد! این بار در سال 64 قبل از میلاد، یک ژنرال رومی به نام پمپی (Pompey) وارد انطاکیه ( Antioch ) شد و با فتح سوریه و بخش های باقی مانده از حکومت سلوکیان، به حکومت سلوکیان پایان داد.

منبع: metmuseum

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.