علت انقراض دایناسور ها چه بود؟

تحقیق در مورد انقراض دایناسور‌ها

انقراض دایناسورها، از دیر باز تاکنون، موضوع تحقیق و بررسی محققین بوده است. به راستی این دایناسورهای غول آسا، چه وقت و چگونه منقرض شده اند؟
دلایل انتقراض دایناسورها چه بود؟ در پایین به تحقیق و بررسی حول این موضوع میپردازیم. با ایساتیس همراه باشید.

چه چیزی باغث نابودی و انقراض دایناسور ها شد؟
علت انقراض دایناسور ها

علت انقراض دایناسور ها

در زیر آب های سولفات قلیایی شبه جزیره يوکاتان مکزیک، محلی واقع شده است که روزی شاهد کشتار دسته جمعی دایناسور ها بوده است. بیشتر گونه های حیوانی و گیاهی جهان در یک لحظه ی کوتاه منقرض شدند. محققان با نفوذ به درون سنگها، به نشانه هایی از ردپای به جای مانده از دایناسور ها دست پیدا کردند. این ردپا به شناخته شده ترین برخورد شهاب سنگ به زمین مربوط می شود.

برخورد شهاب سنگ در سواحل میکزیک که باعث انقراض دایناسور ها شد!
برخورد شهاب سنگ در سواحل مکزیک که باعث انقراض دایناسور ها شد!

دانشمندان در حال تنظیم دقیق ترین جدول زمانی از نابودی دایناسور ها هستند. آنها نگاه موشکافانه ی جدیدی به رد پای به جای مانده از این رویداد مهیب در گذشته می اندازند. شهاب سنگی که در محل وقوع حادثه به زمین برخورد کرد باعث شد تا در مدت زمانی کوتاه، کوه های بزرگی پدید آیند. سونامى شدید حاصل از این برخورد در آمریکای شمالی، باعث دفن شدن گیاهان و حیوانات در زیر لایه ی ضخیمی از سنگ ها شد. گرد و غبار حاصل از این اتفاق، آسمان زمین را تاریک کرده و سیاره ی زمین، سال های طولانی در این وضعیت تاریک باقی ماند.

اما فقط شهاب سنگ به تنهایی مسئول این اتفاق نبود!

شهاب سنگ به تنهایی تهدید بزرگی برای حیات به شمار می رفت، اما شواهد و قرائن نشان از یک عامل بزرگ آتش فشانی داشتند. فوران های آتش فشانی در هند کنونی، باعث بیرون آمدن سنگ های مذاب و گازهای سوز آور شدند که اسیدی شدن اقيانوس ها را در پی داشت. این رخدادها اکوسیستم را مدت ها قبل و بعد از برخورد شهاب سنگ از حالت عادی خارج و ناپایدار کردند. اکنون برخی محققان بر این باورند که ضربه حاصل از برخورد شهاب سنگ بر شدت فوران ها نیز دامن زده بود.

گرچه سرنخ های زیادی به دست آمده است، اما بعضی از آن ها، در تناقض با یکدیگر قرار دارند. پائول رن، زمین شناس مرکز فناوری های زمین شناسی برکلی کالیفرنیا می گوید : ” این عوامل باعث بروز ابهام در هویت قاتل واقعی دایناسورها شده است. بطوریکه هم برخورد شهاب سنگ، هم فوران آتش فشانی و هم هر دو ی این دلایل را می توان عامل نابودی دایناسورها دانست. با اینکه در مشخص کردن زمان حادثه تقریبا دقیق و بی نقص عمل کرده ایم، اما هنوز به جزئیات وقوع این رخداد دست نیافته ایم. پژوهش های یک دهه‌ی اخیر فقط منجر به سخت تر شدن تفکیک میان دو عامل بالقوه فوق الذکر گردیده است. ”

کاملاً واضح است که یک اتفاق بزرگ باعث نابودی همه چیز در حدود 66 میلیون سال قبل شد. این نابودی در لایه های سنگی متعلق به دوره های زمین شناسی کرتاسه و پالئوژن مشهود است. فسیل هایی که در زمان قبل از آن به وفور یافت می شدند، پس از آن رویداد دیگر در سنگ ها رویت نشدند. مطالعه فسیل های یافت شده در مرز میان دو دوره زمین شناسی کرتاسه و پالئوژن نشان می دهد که تقریبا سه مورد از هر چهار گونه گیاهی و جانوری در همان زمان منقرض شده بودند. این انقراض تمام موجودات، از تيراناسوررکس های درنده خو گرفته تا پلانکتون های میکروسکوپی را به کام مرگ کشید.

کلیه موجودات زنده امروزی زمین، زندگی خود را مدیون معدود بازماندگان خوش شانسی هستند که از آن حادثه جان سالم بردند!

لایه ی سنگی کم رنگ ایریدیوم که مرز بین دوران کرتاسه و پالئوژن را مشخص می کند! این لایه در تمام کره ی زمین وجود دارد!
لایه ی سنگی کم رنگ ایریدیوم که مرز بین دوران کرتاسه و پالئوژن را مشخص می کند! این لایه در تمام کره ی زمین وجود دارد!

دانشمندان، علت های بسیاری را به این مرگ و میر های مصیبت بار نسبت داده اند. برخی ها آفت زدگی های فراگیر جهانی را دلیل اصلی عنوان کرده‌اند. تیمی از محققان در سال 1980 میلادی من جمله لوئيس و والتر آلوارز ( پدر و پسر ) کشف مقادیر چشمگیری از ايريديوم را در جاهای مختلف جهان گزارش کردند. این عنصر در دوران کرتاسه و پالئوژن پدید آمد.

ايريدیوم عنصر کمیابی در پوسته زمین است اما به وفور در شهاب سنگ ها و سایر سنگ های فضایی وجود دارد. این یافته اولین مدرک غیر قابل انکار از دست داشتن شهاب سنگ قاتل در این نابودی مهیب به شمار می رود. اما امکان تایید این فرضیه بدون دستیابی به آثاری از گودال وجود ندارد.

آثار مخروبه ناشی از برخورد شهاب سنگ، شکارچیان آتشفشان را به کارائیب کشاند. یازده سال پس از مقاله‌ آلوارز، سرانجام دانشمندان مدرک مستدلی موسوم به گودال پنهان یافتند. این گودال در اواخر دهه‌ی 1970 میلادی، توسط دانشمندان شرکت نفت در شهر چيکسکلوب پورتوى مکزيک کشف شد. آنان از تغییرات موجود در جاذبه زمین برای ترسیم نقشه کلی 180 کیلومتری گودال استفاده کرده بودند. با این حال، خبر چنین اکتشافی سالها به گوش شکارچیان نرسیده بود. دانشمندان اندازه چاله ی ایجاد شده را تخمین زدند. بنا به ادعای آنان، انرژی تخلیه شده حاصل از این برخورد، 10 برابر بیشتر از انرژی بمب هسته‌ای بود که در سال 1945 بر سر مردم هیروشیماى ژاپن انداخته شد.

پرسش های زیادی در خصوص نحوه مرگ و انقراض گسترده جانداران در مقیاس جهانی به خاطر این برخورد مطرح شده اند اما دریغ از پاسخ های موجه !

حالا ظاهراً این ایده به پیش کشیده شده که برخورد شهاب سنگ تنها عامل اصلی این کشتار عظیم نبوده است.

علت انقراض دایناسور ها: تاریکی گریز ناپذیر

طی مدت کوتاهی، زمین لرزید و تند باد های عظیم، اتمسفر را به تلاطم در آورده و گرد و غبار و خاکریزه ها از آسمان شروع به باریدن کردند. دوده و خاک سرتاسر آسمان را فرا گرفته و به مانعی برای نفوذ نور خورشید به جو زمین شد که تاریکی این سیاره خاکی را در پی داشت!

این تاریکی چقدر به طول انجامید؟ بعضی از دانشمندان تخمین زده بودند که تاریکی چند ماه تا چند سال طول کشید. اما یک مدل رایانه ای جدید، دید محققان را درباره ی اتفاقات آن دوره ارتقأ بخشیده است.

این مدل رایانه‌ای، به شبیه سازی مدت زمان و شدت دوره کاهش دما پرداخته است. کلی تيبور که در مرکز ملی تحقیقات اتمسفری بولدر کولو مشغول به فعالیت است، این کاهش دما را بسیار قابل توجه دانسته است! وی آب و هوای دوره های قدیمی زمین را مطالعه‌ می کند. تيبور و همکارانش یک نوع صحنه جرم دیجیتال طراحی کرده‌اند و کارهای آنان یکی از دقیق ترین شبیه سازی های رایانه‌ای در خصوص بررسی اثر برخورد شهاب سنگ ها بر وضعیت آب و هوا می باشد.

این شبیه سازی با تخمین وضعیت آب و هوا قبل از آن حادثه فجیع آغاز می شود. محققان با بهره گیری از شواهد زمین شناسی، گیاهان قدیمی و میزان کربن دی اکسید اتمسفری، به پیش بینی و تعیین وضعیت آب و هوا در آن دوران پرداختند. سپس نوبت به بررسی دوده و غبار می رسد. آن ها میزان کل دوده را در مجموع، 70 میلیارد تن تخمین زدند! این عدد به اندازه و برتابش شهاب سنگ مربوط می شود. این مقدار آن قدر بزرگ است که با وزن 211,000 ” ساختمان امپاير استيتس ” آمریکا برابری می کند.

بر طبق نتایج حاصل از شبیه سازی، به مدت دو سال هیچ نوری به سطح زمین نرسید. به هیچ قسمت از سطح زمین! دمای زمین به شانزده درجه سلسیوس یا 30 درجه فارنهایت تنزل پیدا کرد و یخ های قطب شمال تا جنوب کشیده شدند! تيبور این سناریوی دراماتیک را در ماه سپتامبر 2016 (دنور، کولو) در نشست سالانه انجمن زمین شناسی آمریکا مطرح کرد.

بر طبق پژوهش های تيبور، برخی نواحی دچار ضربات شدیدتری شدند. دما در اقیانوس آرام و پیرامون استوا با کاهش ناگهانی شدیدی مواجه شد. همچنین، دمای قطب جنوب نیز رو به کاهش بود. مناطق داخلی نیز با شرایط بسیار بدی دست و پنجه نرم می کردند. تيبور می گوید: ” این تقسیمات می تواند توضیح دهد که چرا برخی گونه‌ها و اکوسیستم ها در برابر برخورد شهاب سنگ و تاریکی جان سالم به در بردند در حالیکه دیگر گونه، منقرض شدند! ”

شش سال پس از برخورد شهاب سنگ با زمین، نور خورشید به شرایط عادی قبل از وقوع حادثه بازگشت. اما دو سال بعد، دمای زمین به بالاتر از آنچه که قبل از حادثه بود، رسید. تمامی کربن موجود در هوا که ناشی از برخورد شهاب سنگ بود، باعث آن شد که زمین، چند درجه گرمتر از قبل حادثه شود.

شواهد مربوط به این تاریکی، که موجب پایین آمدن دمای زمین شده بود، از درون سنگ ها یافت شد. دمای سطح دریاها، باعث دگرگونی مولکول های چربی (ليپيد ها) در غشا ی میکروب های گذشته شد. بنابر گزارش یوهان والکوپ، زمین شناس دانشگاه لوون بلژیک، بقایای فسیلی آن ليپيد ها اطلاعاتی درباره دما به ما می دهند. ليپيد های فسیل شده در نیوجرسی کنونی به این نکته دلالت دارند که دما در آنجا سه درجه سلسیوس افت کرد. والکوپ و همکارانش یافته های خود را در ماه ژانویه 2016 منتشر نمودند.

والکوپ در این باره می گوید: ” مواردی مشابه از افت دما و تاریکی آسمان، زمینه ساز مرگ گیاهان و سایر گونه های جانوری شدند که مابقی شبکه غذایی را غذارسانى می کردند و زمانی که نور از این گیاهان سلب شد، کل اکوسیستم از هم پاشید.

تاریکی سرد به ‌عنوان مرگبارترین اسلحه پس از برخورد عمل کرد. برخی جانداران نگون بخت، خیلی زود جان شان را از دست دادند و این دوره اسفبار را به چشم ندیدند.

دایناسورها تا 66 میلیون سال قبل در زمین حکمرانی می‌کردند. سپس، در اثر انقراض گسترده ای که مرگ بسیاری از گونه‌های زمین را در پی داشت، برای همیشه از بین رفتند.
دایناسورها تا 66 میلیون سال قبل در زمین حکمرانی می‌کردند. سپس، در اثر انقراض گسترده ای که مرگ بسیاری از گونه‌های زمین را در پی داشت، برای همیشه از بین رفتند.

علت انقراض دایناسور ها: زنده زنده سوختن!

یک نوار باریک متشکل از بخشهایی از مونتانا، وایومینگ و داکوتاس وجود دارد که قبرستان دایناسور ها بوده و تشکیلات هلکریک ( Hell Creek Formation ) نام گرفته است. این ناحیه که صدها کیلومتر مربع وسعت دارد، به بهشت شکارچیان فسیل مشهور است. فرسایش خاک، باعث آشکار شدن و بیرون آمدن استخوان های دایناسورها شده و آنها را آماده تحلیل و مطالعه کرده است.

رابرت دپالما، دیرین شناس موزه ی تاریخ طبیعی پام بيچ فلوریدا می باشد. او در بستر اراضی این منطقه جهنمی و هزاران کیلومتر دورتر از گودال چيکسولوب پژوهش کرده است. وی در آنجا به چیز بسیار جالبی تحت عنوان “علائمی از سونامى” دست پیدا کرده است!

شواهد این سونامى عظیم، قبلاً فقط در اطراف خلیج مکزیک یافت شده بود و هرگز آثاری از سونامى در بخش های دوردست شمالی دیده نشده بود. دپالما می گوید: ” که علائم این سونامى نابودگر مشهود و آشکار می باشند. جریان پر سرعت آب، رسوبات موجود که ریشه در در آبراه درونی غربی داشتند را روی خشکی ها آورده و این حجم از آب را از تگزاس در آمریکای شمالی تا اقیانوس قطب شمال رسانده است!

آبراه درونی غربی
آبراه درونی غربی

این رسوبات حاوی ايريديوم و بقایای شفافی بودند که در اثر تبخیر سنگ ها به دلیل برخورد شهاب سنگ به وجود آمده بودند. فسیل گونه‌های دریایی، از قبیل آمونيت های مار مانند نیز در این رسوبات یافت می شود که از طریق همین آبراهه حمل شده بودند.

شواهد و مدارک فقط به این موارد ختم نمی شود!

در نشست جامعه ی زمین شناسان که سال گذشته برگزار شد، دپالما از فسیل ماهی های یافت شده از درون رسوبات سونامى پرده برداشت. وی در آن نشست اعلام کرد: ” این ها پیکر های مرده اند. اگر تعدادی از بازرسین یک صحنه ی جرم، پای به یک ساختمان سوخته بگذارند، چطور متوجه می شوند که شخص مورد نظر قبل یا در حین آتش سوزی جانش را از دست داده است؟ خب، مطمئنا آثار کربن و دوده در شش ها بررسی می شوند. در این مورد، چون ماهی ها آبشش دارند آن اندام ها را بررسی کردیم. آبشش ها در اثر وقوع آن حادثه، آبگینه شده بودند. این بدان معناست که آنها در زمان اصابت شهاب سنگ زنده بودند و در دریا شنا می کردند! ماهی ها تا قبل از بروز سونامى مرگبار در قید حیات بوده و به نخستین قربانیان مستقیم اصابت شهاب سنگ تبدیل شدند! ”

مهره های ستون فقرات که از سنگ های نهر آتش بیرون زده است. دانشمندان شواهدی پیدا کرده اند که ثابت می کند نابودی این موجودات به دست یک سونامی در 66 میلیون سال قبل رخ داده است!
مهره های ستون فقرات که از سنگ های نهر آتش بیرون زده است. دانشمندان شواهدی پیدا کرده اند که ثابت می کند نابودی این موجودات به دست یک سونامی در 66 میلیون سال قبل رخ داده است!

تغییرات آب و هوایی و جنگل زدایی، ظرف مدت کوتاهی پس از آن رویداد خسارات سنگینی بر جای گذاشتند!

پس از بررسی های بیشتر، اکتشاف شگفت انگیز دیگری حاصل شد. در زیر رسوبات سونامى که مملو از ماهی بود، رد پای دو گونه ی مختلف از دایناسور ها پیدا شد! جان اسمیت، دانشمند علوم زمین شناسی در دانشگاه VU آمستردام هلند اظهار کرد: ” قبل از اینکه سونامى بساط دایناسورها را از زمین برچیند، آنها به خوبی و خوشی زندگی می کردند. کل اکوسیستم منطقه تا آخرین لحظه زنده بود و هرگز تصور نمی شد این اکوسیستم به نابودی کشیده شود! ”

به اعتقاد اسمیت، مدارک و قرائن جدید حاصل از نهر آتش، نشان می دهد که برخورد شهاب سنگ در منطقه چيکسیولوب، زمینه ساز نابودی قسمت اعظمی از جانداران شد. او در این باره می گوید: من به احتمال 99 درصد از این قضیه اطمینان داشتم؛ اما حالا که به این شواهد دست یافته ایم، 99.5 درصد به صحت ادعايم اطمینان دارم.

گرچه دانشمندان زیادی بر ادعای اسمیت مهر تایید می زنند، اما تعداد فزاینده‌ای هم آن را نامربوط می دانند. شواهد نوظهور، از فرضیه ای جایگزین برای نابودی دایناسورها پشتیبانی می کنند. بسیاری از آن ها انقراض دایناسور ها را به عواملی نشأت گرفته از اعماق زمین نسبت میدهند.

دلایل انقراض دایناسور ها: مرگ از درون زمین!

مدت ها قبل تر از برخورد چيکسولوب، فاجعه دیگری در بخش دیگری از زمین در حال وقوع بود. در آن زمان، هند سرزمین بزرگی بود که تا نزدیکی ماداگاسکار می رسید. فوران های آتش فشانی “دکان” بیرون آمدن 1.3 میلیون کیلومتر مکعب از سنگ مذاب و رسوب را به همراه داشت. این مقدار آنقدر زیاد بوده که می توانست تا ارتفاع بلند ترین آسمان خراش دنیا را زیر خودش مدفون کند! این گازهای بیرون زده در پی فوران های آتش فشانی مشابه، با سایر رویداد های انقراض جمعی نیز ارتباط داشته است.

فوران های آتش فشانی دکن، بیش از 1 میلیون کیلومتر مکعب مواد مذاب را در هوای هند پخش کردند. این فوران ها، قبل و بعد از برخورد شهاب سنگ نیز ادامه داشت که به کشته شدن و انقراض دایناسور ها کمک کرد!
فوران های آتش فشانی دکن، بیش از 1 میلیون کیلومتر مکعب مواد مذاب را در هوای هند پخش کردند. این فوران ها، قبل و بعد از برخورد شهاب سنگ نیز ادامه داشت که به کشته شدن و انقراض دایناسور ها کمک کرد!

محققان سن بلورهای تشکیل شده در جریان های گدازه ای دکن را مورد محاسبه قرار دادند. محاسبات، گویای آن است که بیشتر فورانها، در حدود 250 هزار سال، پیش از اصابت شهاب سنگ چيکسولوب آغاز شدند و تا پانصدهزار سال پس از آن نیز تداوم یافتند؛ یعنی فوران های آتش فشانی در اوج انقراض های گسترده ی دانیاناسور ها، کولاک به پا کرده بودند.

اما جدول زمانی جدید، حق را به آنهایی می دهد که دلیل اصلی انقراض دایناسور ها را شهاب سنگ چیکسولوب نمی دانند!

گرتا کلر، دیرین شناس دانشگاه پرینستون نیوجرسی، بر این باور است که فعالیت های آتش فشانی دکن خطرات بیشتری را در مقایسه با برخورد شهاب سنگ برای زمین و جاندارانش داشته است! تحقیقات اخیر فقط در صدد یافتن میزان خسارات ناشی از این فوران ها می باشند. به همان شیوه که ايريديوم از بارش شهاب سنگ حکایت دارد، وجود مقادیر زیاد جیوه نیز فعالیت های آتش فشانی دکن را تایید می کنند! بیشتر جیوه موجود در محیط زیست، از آتش فشان ها سرچشمه می گیرد. آتشفشان های بزرگ، در هر بار فوران، مقادیر بسیار زیادی از جیوه را به بیرون پرتاب می کنند! دکن هم از این قضیه مستثنی نبوده است. فوران های دکن در مجموع بین 99 تا 178 میلیون تن جیوه آزاد کرد، با اینکه در برخورد شهاب سنگ چيکسولوب فقط شاهد آزاد شدن حجم ناچیزی از جیوه بودیم!

مقادیر بسیاری از جیوه در رسوبات مناطق جنوب غربی فرانسه و جاهای دیگر پیدا شد که طبق تحقیقات محققان، به زمانی قبل از برخورد چیکسولوب بر می گشتند! همچنین، وجود پوسته ی فسیل پلانکتون ها در این رسوبات نیز، سر نخ های بسیار زیادی از دوران دایناسور ها به ما دادند!

به عقیده تیری آدات ( زمین شناس دانشگاه لوزان سوئیس ) که با کلر همکاری می کرد، پوسته های یافت شده به این واقعیت اشاره‌ دارد که کربن دی اکسید آزاد شده در اثر فوران دکن اقیانوس ها را به مقدار زیادی اسیدی کرده بود.

کلر می گوید: ” بقا به مسئله دشواری برای این جانوران تبدیل شده بود. پلانکتون ها، اساس و بنیان اکوسیستم اقیانوس را تشکیل می دادند و از بین رفتن آنها اختلال در کل شبکه غذایی را به همراه داشت. امروزه روند مشابهی در حال رخ دادن است، چرا که کربن دی اکسید ناشی از مصرف سوخت های فسیلی، توسط آب شور اقیانوس چذب شده و اسیدی شدن آن را به دنبال دارد! اسیدی شدن آب دریا نیز برای ساخت پوسته ی سخت پوستان به شدت مشکل زا است!

عامل انقراض دایناسور ها: شرکای جرم!

فوران های آتش فشانی دکن حداقل بخشی از سرزمین قطب جنوب را به تباهی کامل کشیده بودند. پس از آن که محققان ترکیبات شیمیایی پوسته ی 29 گونه از صدف ماهی های جزیره ی سيمور را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند، متوجه شدند که ویژگی های شیمیایی صدف ها، بسته به دمايى که در آن شکل گرفته‌ بودند، فرق می کرد! همین عامل محققان را به سمت آثاری 3.5 میلیون ساله از نحوه تغییرات دمای قطب جنوب در دوران انقراض دایناسورها پیش برد.

سخت پوست های 65 میلیون ساله، اطلاعات مفیدی در رابطه با تغییرات دما در طول دوران مختلف به ما می دهند
سخت پوست های 65 میلیون ساله، اطلاعات مفیدی در رابطه با تغییرات دما در طول دوران مختلف به ما می دهند

پس از آغاز فوران های دکن و افزایش میزان کربن دی اکسید در اتمسفر، دمای محلی تا 7.8 درجه سانتیگراد یا 14 درجه فارنهایت با افزایش مواجه شد. این نتایج، در ماه جولای 2016 در Nature Communications منتشر شد. در حدود 150 هزار سال بعد، فاز گرمایشی دوم، در مقیاسی کوچکتر با برخورد شهاب سنگ چيکسکلوب مصادف شد. هر دوی این دوره های گرمایشی زمین، با انقراض وسیع در جزیره سیمور، مطابقت دارند.

سیرا پترسن، ژئوشيميدان در دانشگاه میشیگان می گوید: ” زندگی در سیاره ی زمین به خوبی و خوشی در گذر بود تا اینکه ناگهان، برخورد شهاب سنگ چیکسولوب ، تمامی معادلات زمین را به هم ریخت و وضعیت بحران زمین شروع شده و زندگی آنان را به شدت تحت تاثیر قرار داد.

هر دوی این رویداد های فاجعه آمیز، نقش بسزایی در انقراض دایناسور ها داشتند. پترسن می گوید: ” چنین انقراض گسترده‌ای تنها در اثر ترکیب این دو رویداد می تواند رخ بدهد. البته که همه ی محققان بر سر این موضوع توافق ندارند‌.

جوآنا مورگان، ژئوفیزیکدان دانشگاه امپريال لندن نیز در این باره می گوید:” اینکه برخی مناطق جهان قبل از وقوع حادثه تحت تاثیر فوران های آتش فشانی دکن قرار گرفته بودند، نمی تواند مدرک کافی بر این گفته باشد که کل حیات و جانداران در اثر آن دچار اختلال شده باشند!”

البته دایناسور ها آن قدر هم بد شانس نبودند که 2 رویداد مرگ بار دست به دست هم داده و سبب نابودیشان شود و به باور بعضی از محققان، احتمالاً برخورد شهاب سنگ و فوران آتش فشانی با یکدیگر ارتباط داشته‌ اند! آتش فشان ها معمولا پس از زلزله های بزرگ فوران می کنند همانطور که نمونه ای از این رخداد، در سال 1960 میلادی به وقوع پیوست. فوران آتش فشان کاردون-کول در شیلی، دو روز پس از زمین لرزه ای به بزرگی 9.5 ریشتر آغاز شد. محققی به نام رنه می گوید، برخورد شهاب سنگ چیکسولوب، می توانست زلزله ای به قدرت 10 ریشتر و یا بیشتر از آن را به تولید کند!

رنه و همکارانش، پس از بررسی فعالیت های آتش فشانی که در زمان وقوع برخورد شهاب سنگ اتفاق افتاده بود، متوجه شدند که فوران های قبل و بعد از آن به مدت 91 هزار سال بی وقفه ادامه داشتند! رنه، این ایده را ماه آوریل سال گذشته، در نشست اتحادیه علوم زمین شناسی اروپا در وین اتریش مطرح کرد و مشخص شد که میزان مواد مذاب فوران شده از آتش فشان ها، در 50 هزار سال قبل و بعد از برخورد، مقادیر زیادی افزایش یافته بود. این تغییر چیزی در حدود 0.2 تا 0.6 هزار متر مکعب در سال بود!

رنه و تیمش فرضیه ی انقراض دایناسور ها را در نشریه ساینس منتشر کردند. این فرضیه می گفت که شوک ناشی از برخورد شهاب سنگ چیکسولوب ، شکستگی سنگ های آتش فشان دکن را به دنبال داشته و همین عامل، باعث افزایش اندازه ی حفره ی آتش فشان و ازدیاد خروج مواد مذاب شده بود. همچنین، وجود حباب های ناشی از گاز موجود درون مواد مذاب، باعث افزایش فشار و فوران این مواد به سطح سیاره می شد!

آتش فشان یا شهاب سنگ؟

تاکنون، هنوز هیچ کدام از این نظریه ها به طور محکم و قاطع تایید نشده اند! دانشمندان هر دو جناح هم این را قبول دارند که هر دوی این ها، فقط نظریه بوده و نمی توان گفت که کدام درست و کدام غلط است! جدا از این مطالب، محل برخورد شهاب سنگ چیکسولوب و آتشفشان دکن نیز با هم خیلی فاصله دارند! پرینستون کلر نیز در این باره می گوید: “تمام این ها فرضیه هایی هستند که با توجه به شواهد موجود ارائه شده اند و ما امیدواریم که درست باشند!”

با این حال، شاون گولیک، ژئوفیزیست دانشگاه تگزاس، متقاعد نشده و عامل شهاب سنگ را به تنهایی علت مرگ دایناسور ها می داند! او در این باره می گوید:” خیلی از محققین به دنبال دلایل دیگر هستند، در حالی که فقط یک دلیل برای انقراض دایناسور ها وجود دارد و آن هم برخورد شهاب سنگ است!”

در طی ماه ها و سال های آتی، شبیه سازی های رایانه‌ای پیشرفته از مرگ دایناسورها و مطالعات فعلی در خصوص سنگ های دکن و چيکسولوب، بر آتش این بحث خواهند افزود. در حال حاضر، نمی توان در این زمینه با قطعیت اقدام به صدور حکم کرد!

هر دو رویداد فوق الذکر سیاره را تقریبا در دوره یکسانی به ورطه نابودی کشانده بودند. رنه بر این عقیده است که تفکیک میان این دو رویداد ديگر کار آسانی نیست. حداقل برای حال حاضر، پرونده قاتل دایناسورها به صورت یک راز باقی خواهد ماند.

منبع: sciencenewsforstudents

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.