چرا پلاسکو فرو ریخت؟

پروژه ساخت ساختمان پلاسکو در سال 1960 آغاز شد و سر انجام، پس از 2 سال، در سال 1962 میلادی این ساختمان افتتاح شد. این ساختمان یکی از بزرگترین و قدیمیترین سازه های فلزی در ایران بود و با داشتن 17 طبقه و 42 متر ارتفاع، در نوع خود بی نظیر بود! همانطور که می دانیم با پیشرفت روز افزون علم، هر روز تکنولوژی های جدیدی پیدا می شوند که باعث راحتی، ایمنی، و افزایش کیفیت زندگی ما می شود. این قضیه در مورد سازه ها نیز صدق می کند. در حال حاضر، با پیشرفت هایی در حوضه ی ساخت و ساز انجام پذیرفته، ایمنی ساختمان ها بسیار بیشتر از قبل است. اما چرا پلاسکو فرو ریخت ؟ آیا ریختن این سازه ی عظیم، قابل پیش بینی بود و یا میتوانستیم جلوی این ریزش را بگیریم؟

همانطور که گفتیم، ساختمان پلاسکو یک سازه ی فلزی و قدیمی بود. عمر این سازه به بیش از 50 سال رسیده بود و طبق قوانین سازمان نظام مهندسی، برای ساختمان های با این سن، باید تدابیری برای مراقبت و بازسازی انجام میگرفت. اما آیا این مراقبت ها انجام پذیرفته بود؟

1) آتش سوزی در ساختمان های که از سازه ی فلزی بهره می برند یک معضل بسیار بزرگ است. در حال حاضر، در ساختمان هایی با سازه ی فلزی از نوعی پوشش ضد حریق استفاده می شود که با پاشیدن این پوشش رنگ مانند بر روی قسمت های فلزی سازه، زمان از بین رفتن مقاومت فلز را افزایش می دهند تا آتش نشانان و نیروهای امدادی فرصت بیشتری برای مهار آتش داشته باشند. اما در ساختمان پلاسکو به دلیل قدیمی بودن سازه، از این ماده استفاده نشده بود. افزایش حرارت باعث از بین رفتن مقاومت تیر ها، و در نتیجه، فرو ریختن پی در پی سقف های ساختمان از درون شد. فرو ریختن سقف ها، راه را برای برگشت آتشنشانان دشوار کرده یا به کلی بست! بخشی از انفجار هایی که در فیلم های مربوط به ریزش ساختمان پلاسکو در طبقات مختلف دیدیم نیز به همین ریزش های پی در پی سقف ساختمان از درون (قبل از ریزش کامل ساختمان) ربط داشت.

2) در حال حاضر، طبق استاندارد های ایمنی سازمان نظام مهندسی کشور، تمامی ساختمان های بالاتر از 6 طبقه (از سطح زمین) باید به تجهیزات آتشنشانی مجهز باشند تا  در صورت بروز حریق، آتش در همان دقایق اولیه توسط سنسور ها تشخیص داده شده و اقدامات ایمنی صورت بگیرد. نبود تجهیزات آتش نشانی استاندارد در ساختمان پلاسکو شاید اصلی ترین عامل این حادثه بود. فراموش نکنید که این آتش سوزی از ابتدا به این بزرگی نبوده و ابتدا از یک بخش کوچک شروع شد. در صورت وجود تجهیزات آتشنشانی استاندارد، در همان دقایق اولیه شروع آتش سوزی، آتش به طور کامل مهار می شد.

 

3) یکی از دلایلی که می توانست نتیجه ی این آتش سوزی را جور دیگری رقم بزند، تجهیزات آتشنشانی ایستگاه های آتش نشانی بود. به گفته ی یکی از آتشنشانان ایستگاه آتشنشانی منطقه دهکده المپیک، به دلیل نبود خودروی آتش نشانی با نردبان 54 متری، از مرکز فرماندهی دستور داده شد تا این خودرو که در ایستگاه دهکده المپیک مستقر بود از این مکان به محل حادثه اعزام شود. شاید وجود چند خودرو دیگر با این ویژگی در نزدیکی محل حادثه میتوانست نتیجه ی این اتفاق را عوض کند!

در آخر باید گفت که با توجه به شواهدی که وجود داشت، ریزش ساختمان پلاسکو قابل پیش بینی بود و تخلیه ی ساختمان باید حداقل 2 ساعت زود تر انجام می شد تا  شاهد شهادت آتشنشانان قهرمان کشورمان نباشیم.

منبع ویدئو: عصر ایران