5 حقیقت در مورد چیتا ها
۱) در حال حاضر، تعداد بسیار کمی از چیتا ها در ایران زندگی می کنند.
معمولا با دیدن عکس یوزپلنگ در رسانه ها، فکرمان به سمت صحرای آفریقا و مراتع آن می رود. اما حقیقت اینجا است که بخش کوچکی از جمعیت این حیوانات در فلات مرکزی ایران وجود دارد که در حال انقراض است. به این گونه چیتا ها، یوزپلنگ آسیایی یا چیتای آسیایی می گویند.
چیتا ها در ابتدا، در مناطق هند، پاکستان، روسیه و خاورمیانه یافت می شدند اما گزارشات اخیر، خبر از نابودی و انقراض بسیاری از آن ها می دهد به گونه ای که شاید حدود 60 تا 100 عدد چیتا در کل این مناطق یافت شود! یوزپلنگ آسیایی نسبت به برادر همتای خودش در آفریقا، سر و پاهای کوچک تر، پوستی نازک تر و گردنی قوی تر دارد. چیزی که محققان را شگفت زده کرده این بوده که این گونه یوزپلنگ ها، در طول سال، مسافت بسیار زیادی را طی می کنند که نسبت به همتای آفریقایی شان، خیلی بیشتر است.
۲) این حیوانات به شدت در حال انقراض هستند.
این یک شروع سخت برای چیتا های تازه متولد شده است! مطالعات کمی وجود دارد که بتواند میزان مرگ و میر دقیق آن ها را مشخص کند اما می دانیم که این رقم بسیار بالا است. به خصوص برای این نوع از گربه سانان در شرق آفریقا!
طبق تحقیقاتی که در دهه ی 1990 در پارک ملی سرنگتی شکل گرفت، مشخص شد که بیش از 95 درصد از توله های این حیوان، قبل از رسیدن به سن بلوغ می میرند. همچنین مقاله ای دیگر در سال 2013 منتشر شد که این گفته ها را در این منطقه تایید می کرد! البته در این مقاله ذکر شد که شانس زندگی برای چیتا هایی که در پارک کگلالادی جنوب آفریقا زندگی می کنند، به میزان کمی در حدود 36 درصد بیشتر است.
میزان مرگ و میر بسیاری از این یوزپلنگ ها، به شیر ها نسبت داده شده است. البته شکارچیان دیگری همچون کفتار ها، بابون ها، و پرندگان شکاری نیز سهمی در این کشتارها دارند. در این میان، وجود بیماری ها و همچنین فعالیت های انسانی نیز بخش قابل توجهی را بر میزان این مرگ و میر ها افزوده است. متاسفانه، قاچاق و خرید و فروش این حیوانات در کشور های خاورمیانه و در بازار سیاه با قیمتی حدود 10هزار دلار انجام می شود که خود باعث کم شدن این گونه جانوری می شود.
۳) چیتا ها، نیمی از زمان دویدنشان را در هوا سیر می کنند.
چیتا ها بسیار سریع هستند، اما چقدر؟ طبق تحقیقات بی بی سی، آخرین رکورد سرعتی که برای چیتا ها ثبت شده، چیزی در حدود 96 کیلومتر بر ساعت بوده است! این یعنی چیزی در حدود دوبرابر رکورد سرعت اوساین بولت، سریع ترین دونده جهان در دوی صد متر! طول گام های یک چیتا در زمان دویدن، به طور باور نکردنی به چیزی حدود 7 متر می رسد که همین باعث می شود تا نیمی از زمان دویدن خود را در هوا به سر ببرد!
شتاب صفر تا 100 کیلومتر یک چیتا در حدود 3 ثانیه است که فقط با ماشین های مسابقه ای رده بالا قابل مقایسه است! چیتا ها، شتاب و سرعت خودشان را مدیون ران، مفصل های شانه و ستون فقرات قابل ارتجاعشان هستند. اما محدویدت هایی برای این سرعت نیز وجود دارد. یک چیتا فقط در حدود 20 ثانیه فرصت دارد تا شکارش را با این سرعت شکار کند.
۴) چیتا ها توانایی غرش، بالا رفتن از درخت و شکار در شب را ندارند.
این یوزپلنگ ها، در اصل گربه های بزرگ تنهایی هستند که از سرعت بالایی برخوردارند. اما متاسفانه قابلیت انجام بسیاری از کار هایی که همسانان آن ها به راحتی انجام میدهند را ندارند. آن ها غرش نمی کنند و در غرششان بیشتر شبیه خر خر یا خش خش است. دید چشمان آن ها در شب تقریبا مانند انسان است که در گربه سانان و حیوانات شکاری یک ضعف بزرگ است! در واقع چیتا ها ترجیح می دهند در اوایل صبح و بعد از ظهر شکار کنند. چیتا ها در بالا رفتن از درخت اصلا خوب نیستند، هرچند که توله های آن ها خیلی برای این کار تلاش می کنند.
۵) چیتا های ماده از نمونه ی نرشان گوشه گیرتر هستند!
چیتا های ماده، آینده ی سختی در بزرگ کردن توله هایشان دارند. یک چیتا ی ماده در هر بار زایمان، می تواند تا 9 توله به دنیا بیاورد. این مادر سخت کوش، برای سیر کردن بچه هایش باید روزی یک حیوان شکار کند و زمانی که برای شکار می رود، بچه هایش تنها می مانند. پس باید هر چند وقت یک بار برگردد و به آن ها سر بزند تا با ایجاد سر و صدا، توجه شکارچیان دیگر را به خودشان جلب نکنند.
چیتا ی ماده، فقط زمانی که نیاز به جفت گیری داشته باشد با چیتا ی دیگر ارتباط بر قرار می کند و زمانی که این اتفاق بیافتد، توله های او برای دفاع از خودشان در مقابل یوزپلنگ نر، از مادر خود جدا می شوند. همچنین این یوزپلنگ های نر، معمولا در گروه های 5 عضوی اتحاد موقتی تشکیل می دهند و افراد گروه معمولا با هم برادر هستند، هرچند که بعضی اوقات غریبه ها را نیز به گروه راه می دهند.
منبع: BBC Earth